Vooroorlogs Pareltje
Als je aan Friesland en voetbal denkt, dan schieten bij de meeste voetballiefhebbers de namen van SC Heerenveen of SC Cambuur binnen. Maar Friesland kent nog meer aardige voetbalverassingen. Eén van die verassingen staat in Sneek waar de Sneeker voetbalclub LSC 1890 de trotse eigenaar is van één van de oudste houten Nederlandse tribunes met restaurant. Dit complex kent wel een heel bijzondere geschiedenis. Het bouwwerk heeft in de Tweede Wereldoorlog het leven van veel mensen gered, de tribune werd tot twee keer bijna afgebroken en het is nu één van de weinige nog bestaande houten tribunes in Nederland.
LSC 1890 is één van de oudste clubs in het Noorden van Nederland en werd op 4 maart 1890 opgericht. Ondanks de rijke historie en fusies met andere clubs, kende de club de eerste 38 jaar na oprichting een zwerversbestaan. De club speelde nooit lang op 1 complex en moest vaak noodgedwongen verhuizen. Daar kwam in 1927 verandering in.
In die jaren besefte het Old Burger Weeshuis (OBW) te Sneek, in navolging van de toen heersende gedachte, dat sport goed was voor lichaam en geest. Het OBW verkocht in 1927 haar landerijen aan de Leeuwarderweg om de sport in Sneek te bevorderen. Het OBW leverde ook een aanzienlijke financiële bijdrage aan de inrichting van het complex en de bouw van de houten tribune, de bijbehorende kleedkamers en het restaurant.
De gemeentelijke architect De Kok, beïnvloed door de architectuur van de Amsterdamse School, ontwierp de huidige houten tribune, de kleed- en bestuurskamers en het prachtige restaurant in die stijl. Ook de kassahokjes en bijbehorende poort en toegangshekjes bij de ingang aan de Leeuwarderweg zijn gebaseerd op de Amsterdamse School.
In 1928 werd het complex feestelijk geopend en sinds die tijd is LSC 1890 gebruiker van het complex en de bouwwerken.
Op 21 mei 1944 vond er een voetbalwedstrijd plaats tussen de twee elftallen Nederland Noord en Nederland West. De Duitse bezetter hield tijdens deze wedstrijd een razzia en vele mensen verstopten zich onder de tribune, onder de vloer van het restaurant en andere plaatsen. Ze moesten daar een hele nacht blijven en zullen ongetwijfeld angstige momenten hebben meegemaakt.
De brand van de houten tribune van Bradford City, in Engeland en waarbij 56 mensen om het leven kwamen en 256 gewond raakten, bedreigde het voortbestaan van de tribune in Sneek. Er gingen stemmen op om omwille van veiligheid en kostenbesparing het gebouw te slopen. Een rapport waarin onderzoek was gedaan naar de invloed van de Amsterdamse School in Friesland bracht een ommekeer. Wat bleek? De houten tribune die rijp voor de sloophamer werd geacht, bleek één van de weinige en unieke plekken buiten Amsterdam te zijn die de Amsterdamse School vertegenwoordigde. Een kleine restauratie vond toen plaats.
In 1992 werd de houten tribune aan de zuidoostzijde korter gemaakt om plaats te maken voor kleedlokalen. Ook enkele vensters werden bij deze restauratie in de oude staat teruggebracht. Maar in 1998 bleek de tribune in een dusdanige slechte staat te zijn dat de voormalige gemeente Sneek en de Provincie op het punt stonden om het gehele gebouw te slopen. Gelukkig was het rapport uit de jaren tachtig over de invloed van de Amsterdamse School blijven hangen. Er werd toen ingezien dat er sprake was van een wel heel bijzonder bouwwerk. Dit was de aanleiding voor ingrijpende en grondige restauratie. De gemeente, de Provincie, LSC 1890, het Old Burger Weeshuis (net als in 1927) en andere sponsors financierden deze krap aan 700.000 Euro kostende restauratie. De tribune, bestuurs- en andere kamers en het restaurant werden qua uitvoering en kleurstelling weer teruggebracht naar de oorsprong van 1927. Met daarbij een zeer evenwichtige balans tussen nostalgie en modernisering.
Als klap op de vuurpijl werd het gebouw en de entree met de kassahokjes in 1999 benoemd tot nationaal Rijksmonument.
De originele bouwstijl bleef gehandhaafd en daarmee bleef ook een uniek staaltje van architectuur behouden. Vernieuwing en modernisering is noodzakelijk en begrijpelijk. Maar dat historie en nostalgie goed in het amateurvoetbal behouden kunnen blijven laat LSC 1890 zien. De club is de trotse bezitter van één van de weinig fraaie vooroorlogse tribunes die Nederland nog kent en van één van de oudste houten tribunes in Nederland.
Geen vergane glorie maar een pronkjuweel van nu al ruim negentig jaar oud!
